Inhoudsopgave
Het woord rattenvanger is een vrij oud woord in de Nederlandse taal. Het woord rattenvanger is een logische samenstellen van het woord rat en het woord vanger, komende van het werkwoord vangen. Het is zeer gekend door het sprookje van de rattenvanger van Hamelen. Dit sprookje werd neergeschreven door de gebroeders Grimm en toont perfect de meerdere definities van het woord.
Een rattenvanger als ongediertebestrijding
De eerste definitie van het woord rattenvanger is natuurlijk de letterlijke betekenis. Een rattenvanger is een persoon die als beroep of voor de gelegenheid verschillende ongedierte, maar voornamelijk ratten vangt en verdelgd. Het woord rattenvanger kan dus een los synoniem zijn voor ongediertebestrijding Nederland. Dit komt natuurlijk ook terug in het sprookje, waar de stad Hamelen te maken heeft met een rattenplaag. Daarom besluit het stadsbestuur om de rattenvanger in te huren om de ratten uit de stad te verdrijven. Deze ongediertebestrijding Nederland wordt niet betaald door het bestuur, waardoor hij dan besluit om de kinderen gevangen te nemen. De rattenvanger doet hier aan ongediertebestrijding door op zijn fluit te spelen, maar dit werkt natuurlijk niet in realiteit. Omdat er veel redenen zijn waardoor een rattenplaag in of rond een huis mogelijk is, is een oplossing op maat noodzakelijk. Wanneer er een onderzoek is gedaan naar de oorzaken van de plaag, gaan rattenvangers of ongediertebestrijding in Nederland vandaag de dag andere methoden, zoals muizenvallen proberen gebruiken om de ratten weg te nemen. Ook is het wegnemen van alles wat de ratten als een voedselbron kunnen zien heel belangrijk.
Het doel is niet om alle ratten de dood in te jagen, maar om de populatie van ratten op een bepaalde plaats onder controle te houden. Dit is noodzakelijk omdat deze ratten dragers zijn van ziekten en kunnen door hun nood om te knagen ook schade berokkenen aan huizen of meubels. Dit voorkomen of bestrijden is dan dus de taak van de rattenvanger!
Een rattenvanger als spreekwoord
Zoals eerder gezegd heeft het woord rattenvanger natuurlijk nog een andere betekenis. Wanneer iemand een rattenvanger is, wil dat zeggen dat deze persoon de aandacht van mensen gemakkelijk trekt. Hij of zij heeft veel aantrekkingskracht en weet mensen in de ban te houden. Dit gebeurt vaak door verschillende het tonen van een bepaald talent of het beoefenen van een bepaalde vaardigheid. In het verhaal van de gebroeders Grimm komt dit aan bod het spelen van muziek op de fluit. Dit trekt de aandacht van zowel de ratten en de kinderen, waardoor ze de rattenvanger volgen.
De rattenvanger in literatuur en geschiedenis.
Een rattenvanger staat doorheen de geschiedenis en dan voornamelijk in de zestiende eeuw symbool voor de dood of de duivel. Dit wordt versterkt door het idee dat de kinderen in vroegere versies van het verhaal door de muziek werden verleid om in water te stappen en te verdrinken of op een andere manier verdwijnen of om het leven komen.
Het wordt in het algemeen aangenomen dat dit verhaal is gebaseerd op een gebeurtenis uit 26 juni 1284. In de Duitse stad Hamelen verdween volgens lokale teksten een groep kinderen, al is er geen verdere uitleg gegeven. Doorheen de geschiedenis zijn er echter een aantal verklaringen voor de verdwijning gekomen, naar geen van hen was ooit bewezen.