Inhoudsopgave
Waar je waarschijnlijk regelmatig het woord lumen voorbij ziet komen als het gaat om lampen, is er ook de term lux. Beiden zijn het natuurkundige eenheden die de intensiteit van licht aangeven. Ze staan dan ook in relatie met elkaar, samen met nog een andere term: Candela. Wat lux betekent en wat de relatie is met de andere termen komt in dit artikel aan bod.
Lumen en lux
Wanneer je op zoek bent naar werkplaatsverlichting zul je ongetwijfeld kijken naar het aantal lumen van de lamp. Lumen meet de totale hoeveelheid licht dat een lichtbron uitstraalt en vertelt dus hoeveel licht jij op de werkvloer zal krijgen. Lux betekent in het Latijn letterlijk ‘licht’ en dit zegt iets over de hoeveelheid licht op een bepaald oppervlak. Hierdoor weet je hoeveel lumen er op een bepaald oppervlak terecht komen. Dit geeft weer hoe veel licht er nodig is op een bepaalde plek.
1 Lux staat gelijk aan 1 lumen/m2 en door de Europese Unie zijn er normen gesteld aan de hoeveelheid lux voor verschillende toepassingen. Op deze manier weet jij hoeveel lux er nodig is voor jouw werkplaatsverlichting. Deze lux wordt voortgebracht uit een candela. Dit is een lichtsterkte die een lichtbron in één bepaalde richting uitstraalt.
Het ontstaan van lux als meetwaarde
Vroeger, voordat elektriciteit bestond, werd door middel van een kaars de lichtsterkte afgemeten. Dat was de eerste vorm van een candela, welke nu een gestandaardiseerde eenheid is om verlichtingssterkte uit te drukken. Hoe smaller de lichtbundel is, des te hoger de candela is. Vandaag de dag wordt lumen meer gebruikt dan lux om een lichtbron uit te drukken. Uiteindelijk hangt het wel van de omgeving af, hoe veel licht je krijg in jouw ruimte en dus hoe veel licht je ervaart. Met werkplaatsverlichting heb je dan ook een andere lamp nodig dan in een toiletruimte. Een bepaalde lamp zal in een toiletruimte namelijk meer licht geven dan in een grote werkplaats. Hiervoor is dus de eenheid lux ontwikkeld.
Hoeveelheid lux
Lux is de meest betrouwbare waarde voor het bepalen van de hoeveelheid licht. Om je een indicatie te geven zijn een aantal algemene luxwaarden het zonlicht en het daglicht. Zo bestaat zonlicht uit 100.000 lux en daglicht uit 15.000 lux. Wanneer er een donkere dag is, bijvoorbeeld in de winter, dan is er maar 100 lux.
De hoeveelheid lux die je nodig hebt als het bijvoorbeeld gaat over werkplaatsverlichting, is vastgesteld door de Europese Unie. Zo heb je op een werkplek 500 lux nodig en in de kantine 200 lux. Als het gaat over metaalbewerkingshallen dan heb je 300 lux nodig. Ook voor parkeergarages zijn er normen. Zo dient een parkeervak 75 lux te hebben.