Inhoudsopgave
Spruw is een veelvoorkomende mondinfectie. Met name baby’s en mensen met een zwak immuunsysteem, komen hiermee in aanraking. In principe is de aandoening vaak onschuldig is. Echter, het kan verschillen ongemakken verzorgen.
Wat is Spruw?
Orale candidiasis, ofwel spruw, is een schimmelinfectie in en rondom de mond. Het wordt veroorzaakt door de gist: Candida albicans. Deze schimmel komt van nature voor in het lichaam en wordt normaal gesproken gereguleerd door het immuunsysteem en andere bacteriën. Wanneer deze balans wordt verstoord, kan de schimmel groeien en ontstaat dus spruw.
Bij baby’s uit de schimmel zich vaak in de vorm van witte plekjes op de tong, lippen en het mondslijmvlies. Deze plekjes zijn moeilijk weg te vegen. Daarbij kunnen ze pijn of ongemak veroorzaken, vooral tijdens het drinken van moedermelk. Bij volwassenen kan de aandoening tevens ook voorkomen. vooral bij mensen met een zwak immuunsysteem, zoals ouderen of patiënten die chemotherapie ondergaan.
Waar komt de naam ‘Spruw’ vandaan?
De naam ‘spruw’ komt waarschijnlijk van het Middelnederlandse woord ‘spruwe’. Dit verwijst naar een huidaandoening die leek op de witte plekken die we bij deze schimmelinfectie in de mond zien. De Engelse term “thrush” heeft een soortgelijke oorsprong, die ook verwijst naar het witte, crèmekleurige uiterlijk van de infectie.
Oorzaken van Spruw
De schimmel Candida albicans is de belangrijkste veroorzaker van spruw. Hoewel deze gist normaal in de mond aanwezig is, kan hij onder bepaalde omstandigheden een infectie veroorzaken. Bij baby’s en kleine kinderen kan dit bijvoorbeeld gebeuren doordat hun immuunsysteem nog niet volledig ontwikkeld is. Daarbij zijn kinderen nog niet bewust van sociale hygiëne. In kinderdagverblijven en peuterspeelzalen nemen kinderen deel aan groepsactiviteiten of spelen ze met hetzelfde speelgoed. Daarbij is het voor jonge kinderen gebruikelijk voorwerpen in hun mond te stoppen, waardoor de spruw gemakkelijker kan verspreiden binnen de groep.
Bij volwassenen kan spruw ontstaan door factoren zoals:
- Gebruik van antibiotica;
- Diabetes;
- Verzwakte immuunsystemen;
- Slecht verzorgen van kunst- en klikgebit;
- Slechte mondhygiëne zoals tandrot.
Spruw komt daarom met name veel voor bij senioren. In een verzorgingstehuis waar de ouderen deelnemen aan groepsactiviteiten, verspreid de schimmel nog sneller. Het is daarom aan de zorgverleners om de hygiëne van de ouderen te handhaven.
Hoe behandel je Spruw?
De behandeling van spruw hangt af van de ernst van de infectie en de onderliggende oorzaken. Bij gezonde baby’s en volwassenen kan spruw vaak vanzelf verdwijnen, hoewel er enkele eenvoudige stappen zijn om het herstel te versnellen en verdere verspreiding te voorkomen.
Mondhygiëne
Een goede mondhygiëne is essentieel. Het regelmatig poetsen van de tanden, het vervangen van tandenborstels en het steriliseren van spenen en flesjes bij baby’s zijn belangrijke stappen.
Medicatie
In gevallen waar de infectie niet vanzelf weggaat, kunnen antischimmelmedicijnen worden voorgeschreven. Voor baby’s wordt vaak nystatine voorgeschreven, een vloeistof die in de mond kan worden aangebracht. Bij oudere kinderen of volwassenen wordt vaak miconazolgel gebruikt.
Voeding
Yoghurt met actieve culturen kan helpen bij het herstellen van de balans van bacteriën in de mond. Ook het beperken van suikerhoudende producten kan helpen, omdat suiker de groei van schimmels bevordert.
Preventie maatregelen
Het regelmatig vervangen van tandenborstels en schoonhouden van kunstgebitten voorkomt spruw. Voor moeders die borstvoeding geven, is het belangrijk om tepels schoon te houden. Een baby kan de infectie namelijk overdragen tijdens het voeden.
Daarnaast kunnen diverse preventieve maatregelen worden geïntegreerd in uitgebreide groepsactiviteiten. Er bestaan diverse moedergroepen, borstvoedingsworkshops en zwangerschapslessen waar ervaringen en tips worden gegeven over het waarborgen van hygiëne en gezondheid bij een pasgeboren kind. Ook in de (ouderen)zorg worden herhaaldelijk trainingen en cursussen gegeven over dergelijke voorvallen. Op deze manier kan de infectie zoveel mogelijk worden voorkomen.
Zelf een cursus of training rondom hygiëne en gezondheid verzorgen? Bekijk hier de uitgebreide mogelijkheden voor groepsactiviteiten in Limburg!
Conclusie
Spruw is een veelvoorkomende en meestal onschuldige schimmelinfectie van de mond. Hoewel het ongemak kan veroorzaken, vooral bij baby’s en kwetsbare volwassenen, is het vaak goed te behandelen met eenvoudige hygiënemaatregelen en, indien nodig, medicijnen. Een snelle diagnose en behandeling kunnen complicaties voorkomen en met de juiste zorg verdwijnen de symptomen meestal snel. Het voorkomen van spruw begint bij een goede mondhygiëne en het versterken van het immuunsysteem, waar mogelijk.