De definitie van kanaliseren duidt op het rechtmaken van iets. Dit kan zowel letterlijk als figuurlijk worden opgevat. Wanneer je naar de letterlijke betekenis van het woord kijkt, verwijst deze naar het rechtmaken van niet rechte dingen. Meestal gaat het hierbij om natuurlijke waterstromen zoals een beek of een rivier. In figuurlijke zin verwijst kanaliseren naar het creëren van overzicht. Denk hierbij aan het soepel laten verlopen van processen of activiteiten in goede banen leiden door een (figuurlijke) rechte weg voor anderen te ontwikkelen.
De letterlijke betekenis van kanaliseren
Het woord kanaliseren stamt, zoals je waarschijnlijk al verwachte, af van het ‘kanaal’. Een kanaal is een door mensen gegraven waterstroom. Niet te verwarren met een rivier, die op organische wijze door de natuur tot stond is gekomen. Een rivier ontstaat door continue stroom aan water die telkens zijn weg zoekt naar het laagste punt. Hierdoor kunnen er veel bochten en zelfs meanders ontstaan in een rivier. Een meander is een soort lus in de loop van de rivier.
Juist door al deze bochten in de rivieren is het kanaliseren ontstaan. Dit komt door de vele scheepvaart die honderden jaren geleden al bestond. Vooral door de toenemende handel, werd de scheepvaart steeds belangrijker. Echter, al die bochten en meanders waren niet heel praktisch voor boten en schepen om doorheen te varen. Om vaarroutes efficiënter en veiliger te maken werden er door mensen (en later door machines) kanalen gegraven om een rechte waterstroom te creëren. Tevens werden sommige rivieren ‘recht getrokken’ om het aantal bochten te minimaliseren. Dit rechttrekken van rivieren werd kanaliseren genoemd omdat met letterlijk van een rivier een kanaal maakte.
Waarom is kanaliseren belangrijk
Hoewel tegenwoordig veel handel plaatsvindt via luchtwegen of zelfs digitaal, zijn waterwegen nog steeds enorm belangrijk. Vrachtschepen kunnen namelijk veel meer goederen en grondstoffen vervoeren en veel zwaarder worden beladen dan bijvoorbeeld een vliegtuig. Daarbij worden veel goederen geprobeerd in Azië, omdat hier de productie kosten relatief laag zijn. Door de aanhoudende stijging in online bestellingen, blijft het goederentransport essentieel. En dus ook het transport via de waterwegen.
Een van de belangrijkste kanalen die door de mens is aangelegd, is het Suezkanaal. Dit is een smalle verbinding van de Middellandse Zee naar de Rode Zee en stroomt tussen Europa en Afrika. Dit kanaal is momenteel een van de belangrijkste vaarroutes tussen Europa, Afrika en Azië. Dagelijks passeren talloze vrachtschepen dit kanaal om goederen en grondstoffen tussen de continenten te transporteren. Door de kanalisatie van het Suezkanaal hoeft Afrika niet te worden omzeild en kunnen Amerikaanse, Europese en Noord-Afrikaanse schepen direct richting Azië varen. Dit leidt tot efficiëntere handelsroutes over de hele wereld.
Gevaar van slechte waterwegen
Het belang van kanaliseren en goed onderhouden van waterwegen, bleek enkele jaren geleden ook weer. Het vrachtschip Ever Given, van de organisatie Evergreen, kwam vast te zitten in het Suezkanaal. Dit leidde tot een enorme verstoring van het wereldwijde scheepvaartverkeer. Het schip vervoer enorm grote zeecontainers en beschikte zelf over gigantische afmetingen. Echter, het Suezkanaal is maar een smalle doorgang. Door een fout in de berekeningen kwam de Ever Given vast te zitten in het kanaal. Het controleren van de afmetingen, voordat het schip het kanaal invoer, had een hoop ellende gescheeld.
Vindt hier de correcte afmetingen van een zeecontainer!
Het vastlopen van het vrachtschip van Evergreen veroorzaakte economische verliezen wereldwijd. Want niet alleen de goederen op het betreffende schip dobberde op het water, maar ook andere handelsschepen konden hun vaarroute niet voortzetten. De blokkade duurde zeker zes dagen. Dit incident bedrukt het letterlijke belang van kanaliseren, maar verwijst ook naar de figuurlijke zin van het woord.
Figuurlijke opvatting van kanaliseren
De figuurlijke definitie van kanaliseren verwijst namelijk naar het in goede banen leiden van processen en activiteiten. Dit kan variëren van het organiseren van een project tot het stroomlijnen van communicatie van de interne en externe organisatie. Het doel van beide definities is hetzelfde: het creëren van overzicht en efficiëntie. Ofwel, een rechte weg naar een bepaald resultaat.