Eiwit, is een zeer complexe stof die in alle levende organismen aanwezig is. Eiwitten hebben een grote voedingswaarde en zijn direct betrokken bij de chemische processen die essentieel zijn voor het leven.
Zo worden er ook eiwit supplementen gebruikt, als je door specifieke redenen eiwitten tekort komt.
Het belang van eiwitten werd in het begin van de 19e eeuw erkend door chemici, waaronder de Zweedse chemicus Jöns Jacob Berzelius, die in 1838 de term eiwit bedacht. Een woord dat is afgeleid van het Griekse prōteios, wat ‘de eerste plaats innemen’ betekent.
Eiwitten zijn soortspecifiek; dat wil zeggen, de eiwitten van de ene soort verschillen van die van een andere soort. Ze zijn ook orgaanspecifiek; binnen een enkel organisme verschillen bijvoorbeeld de spiereiwitten van die van de hersenen en de lever.
Eiwitsynthese: Synthese van eiwitten
Een eiwitmolecuul is erg groot in vergelijking met moleculen van suiker of zout en bestaat uit vele aminozuren die aan elkaar zijn gekoppeld om lange ketens te vormen, net zoals kralen aan een touwtje zijn gerangschikt. Er zijn ongeveer 20 verschillende aminozuren die van nature in eiwitten voorkomen.
Eiwitten met een vergelijkbare functie hebben een vergelijkbare aminozuursamenstelling en sequentie. Hoewel het nog niet mogelijk is om alle functies van een eiwit uit zijn aminozuursequentie te verklaren, kunnen vastgestelde correlaties tussen structuur en functie worden toegeschreven aan de eigenschappen van de aminozuren waaruit eiwitten zijn samengesteld. De moleculaire structuur van een peptide (een klein eiwit) bestaat uit een opeenvolging van aminozuren.
Wat doen eiwitten?
Planten kunnen alle aminozuren synthetiseren; dieren kunnen dat niet, ook al zijn ze allemaal essentieel voor het leven.
Planten kunnen groeien in een medium dat anorganische voedingsstoffen bevat die stikstof, kalium en andere stoffen leveren die essentieel zijn voor groei. Ze gebruiken de koolstofdioxide in de lucht tijdens het proces van fotosynthese om organische verbindingen zoals koolhydraten te vormen. Dieren moeten echter organische voedingsstoffen van externe bronnen verkrijgen.
Omdat het eiwitgehalte van de meeste planten laag is, hebben dieren, zoals herkauwers (bijvoorbeeld koeien), zeer grote hoeveelheden plantaardig materiaal nodig, die alleen plantaardig materiaal eten om aan hun aminozuurbehoefte te voldoen. Niet-herkauwende dieren, inclusief mensen, verkrijgen eiwitten voornamelijk van dieren en hun producten, zoals vlees, melk en eieren.
De zaden van peulvruchten worden steeds vaker gebruikt om goedkoop eiwitrijk voedsel te bereiden of mensen te voorzien van supplementen.
Aminozuur peulvruchten, zoals bonen, linzen en erwten, bevatten veel eiwitten en bevatten veel essentiële aminozuren. Het eiwitgehalte van dierlijke organen is meestal veel hoger dan dat van het bloedplasma.
Spieren bevatten bijvoorbeeld ongeveer 30 procent eiwit, de lever 20 tot 30 procent en rode bloedcellen 30 procent. Hogere eiwitpercentages worden aangetroffen in haar, botten en andere organen en weefsels met een laag watergehalte. De hoeveelheid vrije aminozuren en peptiden bij dieren is veel kleiner dan de hoeveelheid eiwit; eiwitmoleculen worden in cellen geproduceerd door de stapsgewijze uitlijning van aminozuren en worden pas vrijgegeven in de lichaamsvloeistoffen nadat de synthese is voltooid.
Het hoge eiwitgehalte van sommige organen betekent niet dat het belang van eiwitten gerelateerd is aan hun hoeveelheid in een organisme of weefsel; integendeel, enkele van de belangrijkste eiwitten, zoals enzymen en hormonen, komen in extreem kleine hoeveelheden voor. Het belang van eiwitten is voornamelijk gerelateerd aan hun functie.
Alle tot dusver geïdentificeerde enzymen zijn eiwitten. Enzymen, de katalysatoren van alle metabolische reacties, stellen een organisme in staat om de voor het leven noodzakelijke chemische stoffen op te bouwen – eiwitten, nucleïnezuren, koolhydraten en lipiden – om ze om te zetten in andere stoffen en ze af te breken. Leven zonder enzymen is niet mogelijk. Er zijn verschillende eiwithormonen met belangrijke regulerende functies.
Bij alle gewervelde dieren fungeert het ademhalings eiwit hemoglobine als zuurstofdrager in het bloed en transporteert zuurstof van de longen naar lichaamsorganen en weefsels. Een grote groep structurele eiwitten onderhoudt en beschermt de structuur van het dierlijk lichaam. hemoglobine Hemoglobine is een eiwit dat bestaat uit vier polypeptide ketens.
Elke keten is bevestigd aan een heemgroep bestaande uit porfyrine (een organische ringachtige verbinding) bevestigd aan een ijzeratoom.
Deze ijzer-porfyrine complexen coördineren zuurstofmoleculen omkeerbaar, een vermogen dat direct verband houdt met de rol van hemoglobine bij het zuurstoftransport in het bloed.
Tot zover, weet je nu de definitie van eiwitten. Mocht je nog vragen of ervaringen met supplementen, laat het hieronder weten.